Đêm Yalda: Lễ hội Ba Tư ( nay là Iran)
Iran là một trong những quốc gia lâu đời nhất trên thế giới, với nhiều lễ kỷ niệm, nghi lễ và phong tục được tổ chức hàng năm; Lễ kỷ niệm Shabe Yalda (Đêm Yalda) là một trong số đó.
Đêm Yalda diễn ra vào lúc nào?
"Shabe Yelda" là một trong những đêm thánh được tổ chức từ thời Iran cổ đại. Nó được đưa vào lịch chính thức của người Ba Tư cổ đại vào thời Darius I năm 502 trước Công nguyên và được người Iran ở toàn thế giới tổ chức vào ngày 21 tháng 12 .
Hàng năm, người Ba Tư tự nhắc mình rằng mùa đông đang đến khi ngày ngắn và đêm dài hơn. Người Iran ăn mừng bình minh của ngày đầu tiên của mùa đông hàng năm và chào đón những ngày dài hơn bằng cầm tay, thơ ca và các nghi lễ thiêng liêng.
Yalda được hàng triệu dân dân Iran và các nước láng giềng chia sẻ nền văn minh cổ đại và lễ hội này, bên ngoài như Azerbaijan, Kurdistan Iraq, Afghanistan, Tajikistan và Thổ Nhĩ Kỳ , tổ chức . Lễ kỷ niệm bắt đầu vào ngày cuối cùng của mùa thu khi mặt trời lặn và kéo dài cho đến bình minh của ngày đầu tiên của mùa đông.
Đêm đặc biệt này được gọi là Yalda, có nghĩa là sự tái sinh (của mặt trời) vì ý tưởng đằng sau lễ kỷ niệm này là để tôn vinh chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối. Hãy quay lại với chúng tôi để tìm hiểu thêm về lễ kỷ niệm tuyệt vời và mang tính lịch sử này của Iran.
Đêm Yalda là gì?
Tên của lễ hội, 'Yaldā', về cơ bản là một khoản vay mượn từ những người theo đạo Thiên chúa nói tiếng Syriac. Vào thế kỷ thứ nhất và thứ ba, những người theo đạo Thiên Chúa phương Đông quan trọng đã chạy trốn đến Iran để tìm nơi ẩn náu khỏi đàn áp tôn giáo. Thông qua họ, người Iran tiếp tục quan tâm đến ngôn ngữ và phong tục của họ. Trong số những phong tục này có lễ kỷ niệm ngày sinh của Chúa Giêsu Kitô mà họ gọi là Yalda.
Yalda trong tiếng Syriac ( phương ngữ Aram Trung) có nghĩa là "sinh ra", nhưng trong bối cảnh tôn giáo, đây là tên riêng của Kitô giáo Syriac cho Giáng sinh. Vì nó rơi vào chín tháng sau Lễ Truyền tin nên nó được tổ chức vào đêm trước ngày đông lạnh.
Thực tế là người Iran kỷ niệm ngày đông chí và những người theo đạo Thiên chúa Syria kỷ niệm ngày sinh của Chúa Giêsu Kitô cùng một lúc, nên từ Yalda trở nên phổ biến trong người Iran, và họ bắt đầu gọi lễ kỷ niệm của mình là Yalda khi chào đón những người theo đạo Thiên Vương Syria cùng các phong tục và nghi lễ của họ.
Chelleh có nghĩa là thứ bảy ở tiếng Ba Tư, và vì đêm nay là ngày mở đầu của thứ tư trong mùa đông ba tháng, nên nó còn được gọi là Shabe Chelle. Người Iran chia các mùa thành một khoảng thời gian bốn mươi ngày gọi là Chelle. Có ba Chelle, một vào mùa hè và hai vào mùa đông.
Chelleh lần đầu tiên là vào mùa hè, và những Chelleh còn lại là vào mùa đông. Chúng tôi được gọi là Chelleh lớn và Chelleh nhỏ. Hai chu kỳ bốn mươi mùa đông được gọi là "Chelleh lớn". Nó bắt đầu từ ngày đầu tiên của Dey đến 11 Bahman, tiếp theo là chu kỳ "Chelleh nhỏ", bắt đầu từ 10-13 Bahman đến 30 Bahman, bao gồm hai đêm và ngày được thêm vào để tạo thành chu kỳ bốn Chelleh nhỏ thứ hai thứ ba.
Shabe Chelleh và Yalda Night được sử dụng thay thế cho nhau để chỉ lễ hội cổ xưa này. Do đó, Yalda Night và Shabeh Chelleh là một.
Tại sao người Iran lại ăn mừng Đêm Yalda?
Người Iran cổ đại đã quen với những mùa trôi qua trong suốt cả năm làm kinh nghiệm của họ. Họ nhận ra rằng trong một số mùa, ngày dài hơn, vì vậy họ có thể sử dụng nhiều mặt trời sáng hơn vào những ngày đó.
Người Iran cổ đại cũng là tín đồ của tôn giáo Zoroastrian. Trong Zoroastrianism, bóng tối gắn liền với cái áo. Họ tin rằng độ sáng và ánh sáng của mặt trời là biểu tượng của sự thịnh vượng và tốt lành và rằng họ đang chiến đấu với bóng tối của màn đêm.
Để ức chế cái ác chiến thắng, người Iran cổ đại thường tụ tập thành nhóm gia đình và bạn bè để cùng nhau trải qua qua đêm này. Họ sẽ thể hiện suốt đêm, chia sẻ những câu chuyện và vui vẻ ăn mừng sự sống của mặt trời. Và đây là nơi cái tên Yalda mang lại ý nghĩa cho chính nó.
Trong văn hóa Iran và nhiều nền văn hóa khác, bóng tối biểu tượng cho cái ác và đơn đơn. Mặt khác, ánh sáng mặt trời, niềm vui và sự sống. Đây là lý do tại sao người Iran ăn mừng chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối.
Lễ kỷ niệm Yalda được tổ chức như thế nào?
Shabe Chelleh là trò chuyện đêm và cười đùa cho đến tận bình bình minh; các gia đình và bạn bè người Iran ngồi lại với nhau và xem lại những kỷ niệm vui vẻ trong khi cùng nhau tận hưởng cơ hội được ở bên dưới một lần nữa tận hưởng cảm giác đồng hành của nhau.
Vào đêm này, bạn bè và gia đình tụ họp vui vẻ tại nhà của những người lớn tuổi để trải nghiệm qua đêm dài nhất trong năm. Người Iran chuẩn bị những thứ sắp xếp đặc biệt và trang trí nhà cửa bằng một chiếc bàn lớn có chân ngắn và một tấm chăn đỏ rộng lớn phủ lên toàn bộ khung cảnh.
Ngoài ra còn có Korsi, nghĩa là Yên, nhưng là ghế to! Trước đây, có thể giải pháp cho những đêm đông giá lạnh khi không có thiết bị hiện đại. Mặc dù không phải tất cả các ngôi nhà hiện nay đều có Korsi, nhưng vẫn có hệ thống truyền tải xây dựng một chiếc Nhẫn vào Yalda qua đêm để tích tụ tập tin và tận dụng sức mạnh áp dụng.
Đồ ăn đêm Yalda
Trên bàn làm việc, nhà đặt các loại hạt và trái cây khác nhau như dưa leo và lựu. Cây trái của Shabe Yalda có biểu tượng tượng trưng. Một số người tin rằng đóng góp biểu tượng trưng bày về mặt trời của nó. Những người khác tin rằng ăn dưa đông vào ban đêm sẽ giúp bạn tránh khỏi bệnh mùa đông và bảo vệ bạn khỏi ma quỷ. Ngoài ra, còn có quả bảo trưng cho sự ra đời và ánh sáng của cuộc sống.
Mặc dù các thành phố khác nhau ở Iran phục vụ những món ăn khác nhau vào ngày Shabe Yalda, mỗi thành phố ở Iran đều ăn mừng đêm nay bằng cách ăn những món ăn truyền thống đặc biệt của nơi mình sinh sống; tuy nhiên, hầu hết các thành phố đều ăn Khoreshet Fesenjoon, một món hầm gà của Iran, vào đêm nay.
Ở miền bắc Iran, người ta phục vụ món Sabzi Polo Maahi, một món ăn cơm bao gồm các loại thảo mộc thái nhỏ, cùng với cá hun khói hoặc cá trắng.
Ở Shiraz, món ăn đặc sản của đêm nay là Havij Polo, cơm cà rốt với thịt gà và nghệ tây rang Ba Tư, hoặc Kalam Polo, một món ăn được làm từ cơm và bắp cải.
Điểm đặc biệt của Lễ hội Đêm Yalda là màu đỏ.
Mọi thứ đều màu đỏ, không chỉ trái cây mà hầu hết khách cũng mặc đồ màu đỏ. Màu đỏ được coi là màu của sắc đỏ của bình minh và ánh sáng của cuộc sống.
Shabe Yalda là lễ hội chiến thắng ánh sáng trước bóng tối. Để tôn vinh tầm quan trọng của ánh sáng, nhiều ngọn nến và đồ trang trí bằng ánh sáng thường được sử dụng trong khu vườn và nhà vào ban đêm. Ở một số nơi, lễ hội được tổ chức bằng pháo hoa.
Ở Iran cổ đại , từng có một nữ thần tên là Mithra. Mithra là nữ thần sáng; người Iran tin rằng bà mang lại sự ấm áp cho cuộc sống của mọi người. Lễ kỷ niệm Shabe Yalda là sự cống hiến cho bà, và những loại trái cây và đồ trang trí màu đỏ được chọn là biểu tượng trưng cho sự rực rỡ của cuộc sống, mũi leo vinh quang của Mithra.
Đọc những bài thơ đầy mê hoặc của Hafez
Shams Al-din Mohammad Hafez Shirazi là một trong những nhà thơ Iran nổi tiếng và được biết đến của thế kỷ 14. Hafiz được người Iran đánh giá cao và rất yêu mến. Hầu như tất cả mọi người Iran đều giữ một bản sao tập thơ của ông có tên là Divane Hafiz trong nhà của họ.
Bạn có thể tự hỏi tại sao Hafez lại được yêu mến đến vậy và ông làm gì với lễ kỷ niệm Shabe Chelleh. Hầu hết mọi người Iran tin rằng ông sẽ trả lời nếu bạn hỏi ông một câu hỏi hoặc cầu nguyện từ tận đáy lòng.
Trong Shabeh Chelleh, sau khi mọi người đã ăn xong, một trong những người lớn tuổi ở gia đình sẽ làm Hafez Khaani cho họ. Mỗi người sẽ đặt một câu hỏi hoặc một điều ước và mở Divan-e Hafiz, và thành viên lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ đọc câu trả lời của Hafez và giải thích.
