Nghi lễ cúng cầu mưa Yang Pơtao Apui (Vua Lửa) là văn hóa tín ngưỡng dân gian đặc trưng của đồng bào dân tộc Jrai, nhằm cầu mong trời đất ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, đời sống đồng bào no đủ, mọi người được bình an khỏe mạnh…

Cứ vào trung tuần tháng 4 hằng năm, đồng bào Gia Rai ở huyện Phú Thiện lại rộn ràng chung tay chuẩn bị lễ vật để cúng cầu mưa. Đây là văn hóa tín ngưỡng dân gian đặc trưng của đồng bào dân tộc Gia Rai, nhằm cầu mong trời đất ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, đời sống đồng bào no đủ, mọi người được bình an khỏe mạnh… Nghi lễ cúng cầu mưa thường diễn ra vào giai đoạn cao điểm của mùa khô, thời điểm thường xảy ra hạn hán gay gắt, khốc liệt.

Những năm gần đây, lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui được thực hiện vào dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 hàng năm, tại Khu Di tích lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia Plei Ơi (xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai), được đông đảo người dân và du khách chờ đón.

Lễ cầu mưa là một trong những nghi lễ quan trọng, chỉ được thực hiện bởi các Pơtao Apui. Người Gia Rai tin rằng “chiếc gươm thần” là vật trung gian duy nhất có thể liên hệ với thần linh để gọi mưa về tưới mát cho dân làng. Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui thường được thực hiện bên cửa hông phía mặt trời trời mọc. Để buổi lễ được diễn ra suôn sẻ, phụ tá của Pơtao phải chuẩn bị 1 ghè rượu ngon, sáp ong se thành từng cây nến, gạo nếp đẹp, thịt cắt khúc bày sẵn. 

Khi vào lễ, người phụ tá sẽ ngồi về hướng lễ vật, cắm chiếc cần rượu cúng của Pơtao Apui vào ghè rượu, đầu cần xoay về hướng người cắm. Sau khi đã chuẩn bị xong, người phụ tá bắt đầu xoay cần về phía đối diện, vái lạy 3 lần rồi thắp nến. Lúc này, Pơtao Apui sẽ ngồi vào chỗ của người phụ tá, lạy 3 lạy để chào thần linh và rót nước vào ghè rượu bằng tay phải. Đặc biệt, nếu bạn quan sát kỹ sẽ thấy Pơtao Apui đưa tay trái cầm lấy cổ tay phải trong lúc rót rượu đấy nhé. Sau đó, ông ta sẽ vừa khấn vừa lấy gạo trong tô ra để mời các vị thần như thần Núi, thần Sông, thần Gỗ… Tiếp đó, tay trái tiếp tục nắm cổ tay phải, Pơtao Apui vừa khấn vừa lấy thịt ném 3 lần về phía trước. 

Cuối cùng, Pơtao Apui sẽ rót rượu vào tô để đổ lên mộ của các Pơtao đã khuất, nói nguyên nhân làm lễ và cầu xin ơn trên phù hộ cho lời khấn thành sự thật. Pơtao Apui quay lại ghè uống rượu, chiêng trống nổi lên, phụ tá cũng từ từ đứng dậy và làm độc tác đại bàng cất cánh để đưa lời khẩn cầu đến tai thần linh. Vậy là Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui đã khép lại bằng những giọt nước thánh được vẩy ra ở buổi lễ. 

Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui được diễn ra công khai dưới sự chứng kiến của tất cả mọi người

Các nghi thức của buổi lễ được thực hiện bài bản, công phu theo truyền thống bao năm qua của người dân địa phươngi

Cũng trong Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui, các hoạt động văn hóa đặc sắc sẽ được diễn ra sôi nổi. Tham gia lễ hội này có đến hơn 500 nghệ nhân với phần thi đan lát, dệt thổ cẩm, tạc tượng, hát dân ca và chơi các môn thể thao đầy thú vị như cà kheo, đẩy gậy. Đặc biệt, bạn cũng sẽ có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc sắc của người dân địa phương như Gà nướng cơm lam Pleiku tại các gian hàng trưng bày. Ngoài ra, bạn đừng bỏ lỡ hoạt động ngắm cảnh hồ thủy lợi Ayun Hạ, hồ sen Ia Yeng, làng Plei Rbai 

Nhờ có Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui, bà con mới có dịp tụ họp để cùng nhau nhảy múa, ca hát

Những vị già làng mỗi người một việc, hỗ trợ Pơtao Apui nhanh chóng hoàn thành lễ

Các cô thiếu nữ, các anh thanh niên cũng đóng góp các tiết mục văn nghệ đặc sắc

Phần hội được diễn ra nhộn nhịp, đông vui với sự tham gia của tất cả mọi người