Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu là lễ hội được diễn ra linh đình của dân tộc Thái tại vùng Tây Bắc Việt Nam. Theo phong tục truyền thống có từ lâu đời thì việc tổ chức Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu sẽ mang đến cho người dân sự may mắn, bình an và thịnh vượng. Mong mọi việc tốt đẹp sẽ đến với đồng bào dân tộc người Thái trên cao nguyên mộng mơ này và toàn tỉnh Sơn La nói chung.

Đồng bào người dân tộc Thái quan niệm rằng thần linh là những vị sẽ cai quản mưa gió. Vì một năm nọ, khu vực này đã xảy ra hạn hán trong khoảng thời gian dài, không có nước tưới tiêu mùa màng, hoa màu và vạn vật đều bị chết, dân chúng rơi vào tình trạng đói khổ lầm than.

Vì vậy, người dân tộc Thái trong bản đã phải làm lễ để thỉnh mời các vị thần linh về để nghe thỉnh cầu của người dân cho mưa thuận gió hoà, cuộc sống bớt khó khăn hơn. Từ đó Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu được ra đời.

Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu sẽ được diễn ra với sự tham gia đông nhất là các thanh niên nam nữ. Họ sẽ tập trung lại ở bãi sân rộng hoặc các nhà văn hóa bản, người trung niên và những lão làng phần lớn sẽ ở nhà để đón tiếp đoàn hát cầu mưa.

Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu không chỉ mang đến thông điệp mong muốn mùa màng bội thu, lúa cây tươi tốt, cuộc sống gia đình của những người dân trong bản ấm no hạnh phúc mà còn khẳng định con người nơi đây và thiên nhiên có sự gắn kết chặt chẽ, ràng buộc lẫn nhau. Người dân tộc Thái quan niệm tôn trọng thiên nhiên, môi trường chính là tôn trọng cuộc sống của mình và mang lại những điều tốt đẹp nhất cho bản thân, gia đình và xã hội.

Đối với đời sống tâm linh của người dân tộc Thái thì Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu là lễ quan trọng nhất trong năm. Mọi người dân trong bản sẽ cùng tất bật chuẩn bị chu đáo các lễ vật dùng để cúng. Đó là những thực phẩm, thức ăn thường lệ có trong mỗi ngày của người dân Mộc Châu như: cơm lam, cá nướng xông khói, gà luộc, gạo nếp, trứng gà,....

Đặc biệt và đặc trưng nhất của Lễ hội Cầu mưa Mộc đó chính là hình dáng của cây vạn vật, được trang trí bằng các loài chim khác nhau, con ve sầu được đan bằng nan tre và những cái lồng nhỏ đựng trứng gà, vỏ ốc, vỏ trai,... biểu trưng cho thiên nhiên hòa hợp với con người dân tộc Thái tại vùng Tây Bắc Việt Nam.