Lễ hội Chùa Tam Thanh

1. Lịch sử lễ hội Chùa Tam Thanh:

 Chùa Tam Thanh có tên chữ là Thanh Thiền Tự, nằm trong Động Tam Thanh, khu núi đá Tam Thanh thuộc phường Tam Thanh, TP Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn. Qua các thư tịch cổ, các nhà nghiên cứu cho rằng chùa Tam Thanh có từ thời Lê. Căn cứ tấm bia cổ nhất ở Động Tam Thanh (Thanh thiền động và Pháp luân thường chuyển) chế tác vào năm Vĩnh Trị thứ 2 (1677) ghi chép về việc trùng tu Chùa tam Thanh. Tên chùa “Tam Thanh” cũng đã được nhiều người giải thích khác nhau, có ý kiến cho rằng, nơi đây khởi nguyên là một địa điểm thờ tự của Đạo Giáo, do vậy Tam Thanh tức là Ngọc Thanh, Thượng Thanh và Thái Thanh là ba cung Thanh cao nhất được coi là ba nơi tiên cảnh trong Đạo Giáo.

Lễ hội cũng là dịp để nhân dân miền biên cương Xứ Lạng tưởng nhớ công lao của Quan Đốc Trấn Ngô Thì Sỹ dưới thời hậu Lê có công dẹp nạn cướp bóc, ổn định đời sống nhân dân vùng biên ải Trấn Thành Lạng Sơn (1777 – 1780). Sau khi Quan Đốc Trấn Ngô Thì Sỹ mất, để tưởng nhớ, nhân dân lập ban thờ ông tại Động Thông Thiên (Động Nhị Thanh) gọi là Di Ái Đường, và lập 01 ban thờ nữa tại chùa Tam Thanh. Hàng năm, vào ngày mở hội, nhân dân tổ chức rước Linh vị sang dự hội chùa Tam Thanh.

2. Lễ hội chùa Tam Thanh Lạng Sơn có gì đặc sắc?

2.1. Tham gia đoàn rước kiệu bài vị Đốc Trấn Ngô Thì Sĩ

Nét đặc sắc của lễ hội chùa Tam Thanh ở Lạng Sơn là buổi sáng có lễ rước kiệu danh nhân Ngô Thì Sĩ (1726-1780) từ chùa Tam Giáo (động Nhị Thanh) đến chùa Tam Thanh (động Tam Thanh) và ngược lại vào buổi chiều. 

Đoàn rước đi qua một số tuyến phố chính của thành phố như: 

• Nhị Thành
• Trần Đăng Ninh
• Tam Thanh
• Tô Thị
• Lê Hồng Phong

Tại các tuyến phố mà đoàn rước đi qua, người dân hai bên phố chuẩn bị các nghi lễ rất long trọng. Niềm vui được nhân lên khi các đội múa lân, rồng bước vào múa để chúc mừng năm mới và chúc xuân mới cho gia đình. Đoàn rước kiệu đi đến đâu cũng đều được mọi người hò reo, cổ vũ và tận tình đón chào đến đó. 

Lễ rước kiệu và bài vị Đốc Trấn Ngô Thì Sĩ từ chùa Tam Giáo sang chùa Tam Thanh dự hội từ chùa Tam Giáo về chùa Tam Thanh tham gia lễ hội có ý nghĩa vô cùng to lớn, góp phần giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa, lòng tự hào về tổ tiên, anh hùng đã có công với quê hương, đất nước.

2.2. Dâng hương, cầu nguyện đầu năm tại chùa Tam Thanh

Bước vào cửa hang, chỉ cần qua cổng Tam Quan thôi là du khách như lạc vào không gian tâm linh huyền bí, huyền ảo. Tại đây bạn sẽ có cơ hội chiêm bái những điện thờ Phật nằm ở nhiều vị trí khác nhau. 

Trong ngày diễn ra lễ hội vào buổi sáng, các cụ già tập hợp trước Tam Bảo cùng nhau tụng kinh, gõ mõ, dâng hương với ước nguyện cầu Đức Phật phù hộ cho dân chúng một năm mới thật bình an và mạnh khỏe. Thời gian diễn ra hoạt động dâng hương, cầu nguyện đầu năm rơi vào khoảng 1 tiếng. 

Ngoài việc tế lễ trong chùa tại Cung Thánh Mẫu hay tụng kinh Phật tại Cung Tam Bảo thì quy trình tế lễ tại lễ hội chùa Tam Thanh ở Lạng Sơn còn gồm các hoạt động dưới đây với trình tự tế tương tự như ở các đình đền chùa Lạng Sơn khác:  

• Tuần hương, hoa, trà, tửu
• Đọc chúc văn
• Hóa vàng
• Thỉnh chuông 

2.3. Hòa mình cùng các trò chơi dân gian rộn rã 

Bên cạnh phần lễ thì phần hội ở đây cũng rất đa dạng, phong phú các trò chơi, hoạt động và diễn xướng…

• Trò chơi: đánh cờ người, múa sư tử, ném còn, chơi trò cua cá, thi múa võ,..
• Diễn xướng: các làn điệu quan họ, sli, chèo, then, lượn hòa cùng âm điệu của tiếng đàn nhị, đàn then,.. 

Cùng với đó, những màn sư tử nhào lộn, những màn trống hội rộn rã hoà quyện cùng các điệu múa uyển chuyển, phối hợp ăn ý đã cùng tạo nên một không khí ngày hội sôi động, nhộn nhịp.