Lễ hội chùa Tiên
1. Lịch sử lễ hội chùa Tiên:
Theo truyền thuyết dân gian, ngày xưa, vào năm trời hạn hán đến nỗi sông Kỳ Cùng cũng cạn nước, đất đai nứt nẻ, cỏ cây héo khô, ruộng đồng xơ xác, dân làng Phja Luông không có nước dùng. Bữa nọ, một bầy trẻ chăn trâu trong làng gặp một cụ già ăn mặc xềnh xoàng, dáng vẻ mệt mỏi đến gặp chúng xin ăn, lũ trẻ vui vẻ chia phần cơm của chúng cho ông cụ và thành thực nói rằng: chúng cháu chỉ có cơm cho cụ ăn nhưng chẳng biết lấy gì mời cụ uống vì lâu nay làng đã không có nước. Cảm kích trước tấm lòng hiếu thảo của lũ trẻ, vừa nhận cơm xong, cụ già liền lấy gót chân giẫm xuống tảng đá, lập tức một dòng nước ngọt trong vắt phun lên. Từ đó, dân làng Phja Luông có đủ nước dùng. Sau này, người dân địa phương cho rằng: cụ già đó chính là ông Tiên đã ra tay cứu giúp làng qua cơn hoạn nạn, nên gọi nguồn nước đó là Giếng Tiên. Sau này, người dân địa phương đã lập miếu thờ Tiên ngay cạnh giếng bên sườn đồi Đèo Giang – Văn Vỉ. Trải qua thăng trầm của thời gian nhân dân đã lập thành ngôi chùa và chuyển vào trong động Song Tiên để thờ tự. Lễ hội chùa tiên cũng ra đời từ đó.
2. Lễ hội diễn ra được tổ chức với hai phần:
Phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm các nghi thức: Đánh trống khai hội, dâng hương… Phần hội có các tiết mục văn nghệ đặc sắc và trò chơi dân gian truyền thống như: Ô ăn quan, bịt mắt đập niêu, đẩy gậy, múa sạp, hát Sli, lượn… Đặc biệt, điểm nhấn của lễ hội năm nay là nghi lễ rước nước từ Giếng Tiên về Chùa Tiên thể hiện lòng thành kính của Nhân dân đối với Tiên Ông đã ban nước cứu người dân thoát khỏi nạn hạn hán.
Đến với Lễ hội Chùa Tiên, du khách được tham gia trải nghiệm các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc, tham quan các gian hàng giới thiệu, quảng bá sản phẩm địa phương và thưởng thức các sản vật truyền thống Xứ Lạng.
Lễ hội Chùa Tiên là dịp để người dân địa phương cũng như du khách gần xa thỏa mãn nhu cầu tâm linh và ôn lại công đức tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn các vị thánh, tiên và các anh hùng dân tộc đã có công giúp dân, giúp nước, cầu mong tài lộc, may mắn và bình an cho gia đình trong năm mới. Đây cũng là cơ hội gặp gỡ trao đổi gắn kết cộng đồng và nâng cao ý thức trách nhiệm bảo tồn văn hóa và các di sản, danh lam thắng cảnh của quê hương Xứ Lạng.
