Phú Yên luôn mang đến cho mọi người những trải nghiệm thú vị, và Lễ hội Đầm Ô Loan với khung cảnh sôi động thú vị của các cuộc đua thuyền cũng thế. Về với vùng đất Phú vào những ngày đầu năm mới, bạn sẽ được tận hưởng bầu không khí lễ hội rộn ràng với ước mong có được một năm sung túc đủ đầy. Vốn nổi tiếng là Di tích thắng cảnh cấp quốc gia, Đầm Ô Loan Phú Yên nằm cách khu vực trung tâm thành phố Tuy Hòa tầm chừng 25km về phía Bắc. Hàng năm, Đầm Ô Loan luôn chào đón đông đảo mọi người ghé đến đây trong hành trình khám phá các điểm tham quan tại Phú Yên để có thể ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên xinh đẹp, nên thơ và rất mực lãng mạn.

Thế nhưng ít ai biết được rằng không chỉ sở hữu khung cảnh non nước hữu tình tựa bức tranh thủy mặc, khiến bất kì ai đã từng một lần ghé đến nơi đây cũng cảm thấy bồi hồi xao xuyến, Đầm Ô Loan vẫn còn đó vô số những lễ hội thú vị. Và Lễ hội Đầm Ô Loan được tổ chức vào những ngày đầu năm mới với ước mong có được một năm sung túc đủ đầy, thuận buồm xuôi gió chính là một trong số đó.

       Thật ra, Lễ hội Đầm Ô Loan có ý nghĩa của buổi lễ hội cầu ngư – một loại hình lễ hội nổi tiếng ở Phú Yên nói riêng và các tỉnh ven biển nói chung. Lễ hội do các cư dân sống tại những làng chài ven biển tổ chức, thường là vào những ngày đầu năm mới, để bày tỏ lòng thành kính của họ dành cho Cá Ông – loài cá mang ý nghĩa tâm linh đặc biệt trong đời sống tinh thần của những ai sống nương nhờ nguồn cá tôm dồi dào của biển khơi.

Không chỉ đơn thuần là một lễ hội được tổ chức nhằm mang lại những hoạt động giải trí đầu năm mới thú vị, rộn rã và giòn giã tiếng cười cho người dân sau những ngày bộn bề vất vả, Lễ hội Đầm Ô Loan còn là một trong những ngày hội thể hiện rõ nét đẹp truyền thống của nền văn hóa dân gian vùng duyên hải Nam Trung Bộ trong khoảng từ 300 đến 400 năm đổ lại đây.

          Lễ hội Đầm Ô Loan có mấy phần và đặc sắc thế nào?

Tương tự các lễ hội khác, lễ hội Đầm Ô Loan được tổ chức với hai phần, bao gồm phần Lễ và phần Hội.

Phần lễ của hội Đầm Ô Loan được tổ chức cách đó một ngày vào ngày mồng Sáu ở các đình làng và Lăng Ông – khu vực thờ phượng Cá Voi theo đời sống tín ngưỡng, tâm linh của ngư dân vùng ven biển.

Theo quan niệm của cha ông từ xưa, Cá Voi chính là loài cá thân thiện, thường xuất hiện để giúp đỡ con người thoát khỏi những cảnh ngặt nghèo trong suốt hành trình dong buồm ra khơi, đặc biệt vào những ngày biển nổi bão, sóng to gió lớn nguy hiểm trùng điệp. Thế nên chẳng biết từ khi nào, những ngư dân sống tại những làng chài ven biển đã tôn kính loài cá này và gọi bằng cái tên hàm chứa sự trân trọng: Cá Ông.Bởi thế nên cứ vào những ngày đầu năm mới, ngư dân sẽ tổ chức lễ rước Cá Ông với ước mong có được một năm mới ra khơi thuận buồm xuôi gió, thu hoạch được đầy ắp cá tôm cũng như gặp được mọi điều thành công, có được sự bình an trong cuộc sống.

Phần Hội: Là tiết mục thu hút đông đảo người tham gia nhất, phần hội của Lễ hội Đầm Ô Loan (diễn ra trên mặt đầm vào sáng ngày mồng Bảy) bao gồm rất nhiều hoạt động sôi nổi, thú vị:

Các cuộc thi: Đua thuyền rồng, sõng chài, sõng lưới, sõng chống sào, lắc thúng chai…

Các màn trình diễn đặc sắc: Múa siêu, múa lân, hò bá trạo… cùng nhiều trò chơi dân gian khác.

Thường thì vào ngày này, mọi người sẽ tổ chức các cuộc thi như đua thuyền rồng, sõng chài, sõng lưới, sõng chống sào, lắc thúng chai, v.v. cũng như biểu diễn các màn múa đặc sắc, ấn tượng như múa siêu, múa lân, hò bá trạo, v.v. và vô số các trò chơi dân gian khác cũng sẽ được vinh dự góp mặt trong suốt Lễ hội Đầm Ô Loan. Các hoạt động vui chơi trong ngày hội Đầm Ô Loan không ít. Tuy nhiên nổi bật và thu hút sự chú ý của đông đảo mọi người hơn cả, chắc chắn không thể không nhắc đến đua thuyền. Lễ hội ‘đua thuyền truyền thống Đầm Ô Loan’ đã xuất hiện từ những ngày đầu giải phóng. Kể từ đó, cuộc đua này luôn được tổ chức tại Đầm Ô Loan và được mọi người tiếp nhận một cách sôi nổi, hăng hái với hơn 200 vận động viên nam, nữ của 11 xã, thị trấn quanh đó tham gia mang theo những hy vọng về một năm trời trong sóng lặng, ra khơi thuận lợi.Mỗi cuộc đua thuyền diễn ra hàng năm thu hút hàng trăm vận động viên tham gia suốt 4 nội dung thi, bao gồm đua thuyền rồng nam, thuyền chài 04 người, sõng lưới 02 người (nam, nữ) và sõng chống sào. Đua thuyền cũng chính là hoạt động chính phần hội tại Đầm Ô Loan, là biểu tượng thể hiện tinh thần đoàn kết, sức khỏe dẻo dai, khỏe mạnh cũng những nam thanh nữ tú – những người vốn là nguồn lao động chính, hứa hẹn mang lại lợi ích cho gia đình và xã hội.

Trong suốt thời gian diễn ra đua thuyền, mọi người sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng những cuộc đua thú vị trên mặt nước, vừa hấp dẫn lại cực kì kịch tính và sôi động, mang đến những phút giây thư giãn đáng nhớ cho những ai về với Đầm Ô Loan vào những ngày đầu năm trong hành trình khám phá Phú Yên xinh đẹp.

Không chỉ có những cuộc đua thuyền với rộn ràng tiếng hò reo, cổ vũ khắp hai bên bờ, Lễ hội Đầm Ô Loan còn tổ chức nhiều trò chơi dân gian truyền thống, chủ yếu để cho khách thập phương có cơ hội trải nghiệm và hòa mình vào bầu không khí sôi động nơi đây.

Không quá khi nói rằng lễ hội đua thuyền Đầm Ô Loan hay lễ hội Jppok là mảnh ghép quan trọng tạo nên nét đặc sắc của lễ hội Đầm Ô Loan, Phú Yên. Với mong ước một năm trời im, sóng lặng, khai thác được nhiều tôm, cá, hải sản, lễ hội đua thuyền là hoạt động thu hút đông đảo nhất người dân và du khách tham gia.

Lễ hội đua thuyền xuất hiện từ trước ngày giải phóng, mỗi năm thu hút tới hơn 200 vận động viên nam, nữ của 11 xã, thị trấn tham gia. Lễ hội gồm 4 nội dung thể thao gồm: đua thuyền rồng nam, thuyền chài 04 người, sõng lưới 02 người (nam, nữ) và sõng chống sào. Không chỉ thu hút đông đảo người tham gia, lễ hội đua thuyền còn tạo ra không khí sôi động bậc nhất và là thể hiện tính đoàn kết, sức khỏe của thanh niên để đem lại lợi ích cho gia đình, xã hội.

Bên cạnh đó, du khách cũng thường bị thu hút bởi các trò chơi diễn ra trong lễ hội. Có thể kể đến là quăng chài đánh cá, mở mắt bắt vịt, bơi chài (nam, nữ), bơi bộ (nam, nữ), múa hát bội. Đây là những hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân gian Phú Yên mà bất cứ ai cũng không thể bỏ qua khi ghé thăm mảnh đất này.

Lễ hội Đầm Ô Loan Phú Yên từ lâu đã là nét đẹp văn hóa truyền thống của vùng sống nước Tuy An – Phú Yên. Bên cạnh đó, lễ hội cũng mang những nét chung của văn hóa dân gian Việt Nam. Là một người yêu thích khám phá văn hóa, con người, bạn đừng nên bỏ qua vùng đất này nếu có dịp ghé thăm Phú Yên (Xứ Nẫu)