Lễ hội Sizdah Bedar | Farvardin thứ 13 ở Iran
Lễ hội Sizdah Bedar , còn được gọi là "Ngày thiên nhiên" hoặc "Ngày thứ mười ba của thiên nhiên", là lễ kỷ niệm thường niên được tổ chức ở Iran.
Lễ hội sôi động này diễn ra vào ngày thứ mười ba của Farvardin , tháng đầu tiên trong lịch Iran, thường rơi vào khoảng ngày 1 tháng 4. Sizdah Bedar đánh dấu sự kết thúc của lễ hội Nowruz và là thời điểm gia đình và bạn bè tụ họp để tận hưởng không gian ngoài trời, tham gia các hoạt động giải trí và tạm biệt mùa lễ hội.
Lễ hội Sizdah Bedar có ý nghĩa to lớn trong văn hóa Iran, tượng trưng cho sự đổi mới của cuộc sống, sự xuất hiện của mùa xuân và sự kết nối giữa con người và thiên nhiên. Người Iran tin rằng dành cả ngày ngoài trời vào ngày Sizdah Bedar sẽ mang lại may mắn và hạnh phúc cho năm tới. Phong tục và truyền thống của lễ hội đã được truyền qua nhiều thế hệ, đại diện cho di sản văn hóa phong phú và ý thức cộng đồng mạnh mẽ.
Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu đến bạn một trong những lễ hội quan trọng nhất ở Iran, lịch sử, phong tục và nghi lễ truyền thống, biểu tượng và ý nghĩa văn hóa của lễ hội này.
Bối cảnh lịch sử và văn hóa của lễ hội Sizdah Bedar ở Iran
Nguồn gốc của Sizdah Bedar gắn liền với lịch sử lâu đời và truyền thống văn hóa của Iran, trong đó ảnh hưởng từ Zoroastrianism (Hỏa giáo) đóng vai trò lớn. Theo quan niệm cổ xưa, số 13 được coi là một con số mang lại sự bất ổn và xui xẻo. Vì vậy, người dân Iran chọn ngày 13 để ra ngoài thiên nhiên, "xua đuổi" những điều không may và cầu mong một năm mới tốt lành.
Tuy nhiên, không chỉ mang ý nghĩa tránh xui xẻo, Sizdah Bedar còn là ngày thể hiện lòng tôn kính đối với thiên nhiên, đánh dấu sự kết thúc của kỳ lễ Nowruz và khởi đầu cho công việc trong năm mới.
Sizdah Bedar có ý nghĩa văn hóa và truyền thống sâu sắc ở Iran. Nó phản ánh mối liên hệ chặt chẽ của người dân Iran với thiên nhiên và sự tôn kính của họ đối với các mùa thay đổi. Lễ hội tượng trưng cho sự tôn vinh cuộc sống, sự đổi mới và sự xuất hiện của mùa xuân. Đây là thời điểm tạm biệt mùa đông và chào đón sự nở rộ của hoa, sự ấm áp của mặt trời và sự trẻ hóa của thế giới tự nhiên.
Ngoài mối liên hệ với thiên nhiên, Sizdah Bedar còn có tầm quan trọng về mặt xã hội và gia đình. Lễ hội này tạo cơ hội cho các gia đình và bạn bè tụ họp, củng cố mối quan hệ và tạo nên những kỷ niệm đáng trân trọng. Lễ hội thúc đẩy tinh thần đoàn kết, khi mọi người ở mọi lứa tuổi và xuất thân cùng tham gia lễ hội, chia sẻ tiếng cười, đồ ăn và niềm vui.
Sự tiến hóa theo thời gian
Trong suốt chiều dài lịch sử, Lễ hội Sizdah Bedar đã trải qua quá trình tiến hóa và thích nghi, phản ánh những thay đổi trong xã hội Iran. Trong khi bản chất cốt lõi của lễ hội vẫn còn nguyên vẹn, một số khía cạnh đã phát triển theo thời gian. Với sự lan rộng của quá trình đô thị hóa và hiện đại hóa, người Iran đã điều chỉnh lễ hội để phù hợp với lối sống thay đổi của họ.
Ví dụ, trước đây, Sizdah Bedar chủ yếu được tổ chức ở các vùng nông thôn, nơi cộng đồng dễ dàng tiếp cận với cảnh quan thiên nhiên rộng lớn. Tuy nhiên, khi các thành phố mở rộng, công viên và vườn công cộng trở thành địa điểm phổ biến cho lễ hội, mang đến cho cư dân thành thị một nơi để kết nối với thiên nhiên. Sự chuyển đổi này từ bối cảnh nông thôn sang thành thị đã cho phép lễ hội vẫn phù hợp và dễ tiếp cận với nhiều nhóm dân cư hơn.
Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ và phương tiện truyền thông xã hội đã ảnh hưởng đến cách Sizdah Bedar được tôn vinh và chia sẻ. Ngày nay, người Iran thường ghi lại và lưu lại những trải nghiệm Sizdah Bedar của họ thông qua các bức ảnh và video, sau đó được chia sẻ trên nhiều nền tảng truyền thông xã hội khác nhau. Sự hiện diện kỹ thuật số này đã giúp lễ hội tiếp cận được nhiều đối tượng hơn, cả trong nước Iran và quốc tế, thúc đẩy sự hiểu biết và trân trọng giữa các nền văn hóa.
Bất chấp những thay đổi này, người Iran đã có những nỗ lực có ý thức để bảo tồn các truyền thống và phong tục cốt lõi gắn liền với Sizdah Bedar. Các gia đình vẫn tiếp tục chuẩn bị các món ăn truyền thống, tham gia các nghi lễ thắt cà vạt và tham gia các hoạt động ngoài trời. Hơn nữa, các tổ chức văn hóa và sáng kiến của chính phủ nỗ lực thúc đẩy di sản của lễ hội và đảm bảo bảo tồn cho các thế hệ tương lai.
Lễ hội Sizdah Bedar ở Iran có bối cảnh lịch sử và văn hóa phong phú. Nguồn gốc của lễ hội có thể bắt nguồn từ truyền thống Ba Tư cổ đại và đã phát triển theo thời gian để thích ứng với những thay đổi trong động lực xã hội. Ý nghĩa của lễ hội nằm ở việc tôn vinh thiên nhiên, tái tạo cuộc sống và củng cố mối quan hệ gia đình và cộng đồng. Bất chấp những ảnh hưởng hiện đại, người Iran vẫn cam kết bảo tồn các truyền thống của lễ hội, đảm bảo lễ hội tiếp tục là một sự kiện văn hóa được trân trọng.
Ngày và thời gian diễn ra lễ hội Sizdah Bedar ở Iran
Lễ hội Sizdah Bedar diễn ra hàng năm vào ngày thứ mười ba của Farvardin, tháng đầu tiên của lịch Iran. Lễ hội này thường rơi vào khoảng ngày 1 tháng 4 theo lịch Gregory. Số mười ba, được coi là con số không may mắn trong nhiều nền văn hóa, có ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa dân gian Iran, nơi người ta tin rằng nó có thể xua đuổi tà ma. Sizdah Bedar là một dịp vui để ăn mừng và chống lại mọi điềm xấu liên quan đến con số này.
Lễ hội kéo dài trong một ngày. Các gia đình và bạn bè thường ra ngoài trời, thường là công viên, rừng hoặc vùng nông thôn để tận hưởng tối đa lễ hội. Ngày này được đánh dấu bằng tiếng cười, sự vui vẻ và bầu không khí sôi động khi mọi người đắm mình vào vẻ đẹp thiên nhiên xung quanh.
Sizdah Bedar có liên quan chặt chẽ với Năm mới của người Ba Tư, được gọi là Nowruz. Nowruz, đánh dấu sự bắt đầu của mùa xuân và năm theo lịch Iran, được tổ chức vào ngày xuân phân, thường là vào khoảng ngày 21 tháng 3. Nowruz là lễ kỷ niệm kéo dài 13 ngày với các nghi lễ và phong tục mang tính biểu tượng, đạt đến đỉnh điểm là Sizdah Bedar vào ngày thứ mười ba.
Trong lễ Nowruz, các gia đình tụ họp lại để dựng một bàn lễ gọi là Haft Seen, được trang trí bằng bảy vật phẩm tượng trưng bắt đầu bằng chữ cái Ba Tư "seen" (S). Những vật phẩm này tượng trưng cho nhiều điều ước và hy vọng khác nhau cho năm tới. Vào ngày thứ mười ba của lễ Nowruz, các gia đình mang Sabzeh (mầm) từ Haft Seen của họ và ném chúng vào nước chảy, tượng trưng cho sự kết thúc của mùa lễ và sự chuyển giao sang năm mới.
Sizdah Bedar đóng vai trò là lễ kết thúc hoành tráng của Nowruz, mang đến một kết thúc vui tươi cho lễ hội kéo dài hai tuần. Đây là ngày tạm biệt những phong tục và truyền thống được trân trọng gắn liền với Nowruz và chào đón mùa xuân với năng lượng mới.
Nghi lễ và hoạt động trong thời gian lễ hội
Sizdah Bedar được đặc trưng bởi nhiều nghi lễ và hoạt động diễn ra trong suốt cả ngày. Một trong những phong tục chính là đi dã ngoại trong bối cảnh thiên nhiên. Các gia đình và bạn bè tụ tập ở công viên , vườn hoặc các địa điểm ở vùng nông thôn, mang theo những chiếc giỏ đựng đầy thức ăn ngon, chăn và gối đầy màu sắc. Họ trải những bữa ăn dã ngoại của mình ra, tạo nên một bức tranh sống động về hương vị và mùi thơm.
Nghi lễ thắt cà vạt cũng phổ biến trong lễ Sizdah Bedar, đặc biệt là đối với những người độc thân. Các bé gái và bé trai tham gia vào truyền thống này bằng cách thắt nút trên những ngọn cỏ, tượng trưng cho mong muốn tìm được bạn đời và kết hôn. Nghi lễ nhẹ nhàng này thêm yếu tố lãng mạn vui tươi vào lễ hội.
Trò chơi ngoài trời và các hoạt động giải trí là một phần không thể thiếu của Sizdah Bedar. Mọi người ở mọi lứa tuổi đều tham gia vào nhiều môn thể thao khác nhau, bao gồm bóng đá, bóng chuyền, cầu lông và các trò chơi truyền thống của Iran như "Kodi" (trò chơi đuổi bắt). Thả diều cũng là một cảnh tượng phổ biến, với những con diều đầy màu sắc bay lượn trên bầu trời, góp phần tạo nên bầu không khí lễ hội.
Khi ngày trôi qua, các gia đình và bạn bè tham gia vào các cuộc trò chuyện sôi nổi, chia sẻ những câu chuyện và tiếng cười, và tạo ra những kỷ niệm lâu dài. Không khí tràn ngập niềm vui, âm nhạc và khiêu vũ , khi người Iran đón nhận tinh thần mùa xuân và vẻ đẹp của thiên nhiên.
Chuẩn bị và lập kế hoạch
Vào những ngày trước Sizdah Bedar, người Iran tham gia vào nhiều hoạt động chuẩn bị khác nhau để đảm bảo một lễ kỷ niệm đáng nhớ và thú vị. Các gia đình bắt đầu bằng cách tổ chức hậu cần cho chuyến đi chơi, chọn địa điểm phù hợp cho chuyến dã ngoại và phối hợp với người thân và bạn bè sẽ tham gia cùng. Các gia đình thường mời các thành viên trong gia đình mở rộng và bạn bè thân thiết, tạo nên một buổi tụ họp lớn hơn, ấm áp và thân thiết.
Để chuyến dã ngoại Sizdah Bedar thành công, các gia đình thực hiện một loạt các nhiệm vụ và sắp xếp theo thông lệ. Bao gồm lập kế hoạch tỉ mỉ cho thực đơn, chuẩn bị nhiều món ăn truyền thống, đồ ăn nhẹ và đồ ngọt sẽ được thưởng thức trong buổi dã ngoại. Các lựa chọn phổ biến thường bao gồm thịt nướng, các món cơm, salad và bánh ngọt.
Ngoài ra, các gia đình đảm bảo rằng họ có đủ đồ dùng dã ngoại cần thiết. Những chiếc chăn, đệm và bàn thấp nhiều màu sắc được đóng gói, tạo nên một bối cảnh thoải mái để ăn uống và thư giãn. Đĩa, cốc, đồ dùng và khay đựng được lựa chọn và đóng gói tỉ mỉ, tạo thêm nét thanh lịch cho bữa tiệc ngoài trời. Những chiếc thùng giữ nhiệt hoặc túi cách nhiệt được chuẩn bị để giữ cho thực phẩm và đồ uống tươi ngon suốt cả ngày.
Trang trí lễ hội và các yếu tố truyền thống
Đồ trang trí lễ hội đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bầu không khí quyến rũ cho Sizdah Bedar. Các gia đình thường mang theo những vật dụng như biểu ngữ đầy màu sắc, bóng bay và ruy băng để trang trí khu vực dã ngoại của họ. Những đồ trang trí này truyền cho môi trường xung quanh niềm vui và sự phấn khởi, phản ánh tinh thần lễ hội.
Ngoài các yếu tố trang trí, các gia đình thường kết hợp các yếu tố truyền thống vào lễ kỷ niệm Sizdah Bedar của họ. Họ có thể mang theo các vật phẩm liên quan đến Nowruz, chẳng hạn như Sabzeh (mầm) từ bàn Haft Seen của họ. Những mầm này, tượng trưng cho sự đổi mới và phát triển, được sắp xếp cẩn thận và trưng bày tại buổi dã ngoại, thêm nét tượng trưng cho lễ hội.
Để tăng thêm phần quyến rũ, các gia đình cũng có thể mang theo nhạc cụ truyền thống, chẳng hạn như Tar, Kamancheh hoặc Santoor, để hát mừng buổi tụ họp của họ bằng nhạc sống. Những giai điệu du dương này làm tăng thêm bầu không khí lễ hội và khuyến khích ca hát và nhảy múa tự phát, khuếch đại thêm bầu không khí vui tươi của Sizdah Bedar.
Phong tục và nghi lễ truyền thống
Lễ hội Sizdah Bedar đồng nghĩa với các buổi dã ngoại ngoài trời, tạo cơ hội cho gia đình và bạn bè đắm mình vào vẻ đẹp của thiên nhiên. Công viên, vườn và vùng nông thôn trở thành điểm tụ họp sôi động khi mọi người trải chăn đầy màu sắc, dựng lều dã ngoại và tận hưởng không khí trong lành.
Trong các buổi dã ngoại, có một sự trân trọng sâu sắc đối với những điều kỳ diệu của thiên nhiên. Các gia đình đi dạo nhàn nhã, chiêm ngưỡng những bông hoa nở rộ, cây xanh tươi tốt và âm thanh êm dịu của dòng nước chảy. Cảnh tượng, âm thanh và hương thơm của môi trường tự nhiên tạo nên một bối cảnh thanh bình cho lễ hội, nuôi dưỡng cảm giác yên bình và trẻ hóa.
Lễ thắt cà vạt cho người độc thân
Một truyền thống được trân trọng trong lễ Sizdah Bedar là nghi lễ thắt cà vạt, đặc biệt phổ biến trong số những người chưa lập gia đình. Các cô gái và chàng trai trẻ tham gia vào phong tục vui vẻ này, tượng trưng cho mong muốn tìm được bạn đời và kết hôn.
Trong buổi lễ, những người tham gia sẽ lấy những ngọn cỏ và vui vẻ thắt chúng thành nút thắt, tượng trưng cho hy vọng của họ về một mối quan hệ lãng mạn trong tương lai. Người ta tin rằng bằng cách tham gia vào nghi lễ này, may mắn trong tình yêu và hôn nhân sẽ đến với họ. Buổi lễ thắt cà vạt thêm yếu tố vui vẻ và mong đợi vào lễ hội, tạo nên bầu không khí nhiệt huyết của tuổi trẻ.
Trò chơi ngoài trời và hoạt động giải trí
Sizdah Bedar là thời gian để vui chơi và giải trí ngoài trời. Mọi người ở mọi lứa tuổi tham gia vào nhiều trò chơi và hoạt động giải trí, nuôi dưỡng tinh thần đồng chí và cạnh tranh thân thiện.
Các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền và cầu lông thường được chơi, tập hợp các thành viên gia đình và bạn bè để thể hiện kỹ năng thể thao của họ. Các trò chơi truyền thống của Iran, như "Kodi" (trò chơi đuổi bắt) hoặc "kéo co", cũng xuất hiện, thêm nét văn hóa vào lễ hội.
Thả diều là một hoạt động được yêu thích khác trong lễ hội Sizdah Bedar. Những con diều đầy màu sắc bay lên bầu trời, tô điểm đường chân trời bằng những sắc màu rực rỡ của chúng. Đây là cảnh tượng mang lại niềm vui cho cả người tham gia và khán giả, tạo nên cảm giác kỳ diệu và vui tươi.
Truyền thuyết về việc vứt bỏ "Sabzeh" (Mầm)
Một trong những truyền thuyết hấp dẫn nhất liên quan đến lễ hội Sizdah Bedar ở Iran là truyền thống vứt bỏ Sabzeh (mầm) được trồng cho ngày lễ Nowruz. Những mầm này tượng trưng cho sự trẻ hóa của cuộc sống và những hy vọng và mong muốn được thực hiện trong năm mới.
Vào ngày thứ mười ba của Sizdah Bedar, các gia đình tụ tập gần sông hoặc suối và nhẹ nhàng thả Sabzeh vào dòng nước chảy. Khi mầm trôi đi, người ta tin rằng bất kỳ điều không may hoặc năng lượng tiêu cực nào tích tụ trong năm đều bị cuốn trôi, tạo không gian cho sự khởi đầu mới và một khởi đầu mới.
Hành động vứt bỏ Sabzeh này đi kèm với những lời cầu nguyện và lời chúc tốt đẹp cho một tương lai thịnh vượng. Đây là một nghi lễ sâu sắc kết nối con người với chu kỳ của thiên nhiên và đóng vai trò là cử chỉ tượng trưng cho sự đổi mới và thanh lọc.
Sizdah Bedar là một lễ hội mang đậm nét văn hóa và tâm linh của người Iran. Qua các nghi lễ và hoạt động, lễ hội thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng biết ơn và mong muốn khởi đầu một năm mới tràn đầy niềm vui và hy vọng.
Ngày lễ này không chỉ là dịp để người dân nghỉ ngơi và vui chơi mà còn là cơ hội để gắn kết với nhau và với môi trường. Truyền thống lâu đời này tiếp tục truyền cảm hứng và để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng mỗi người dân Iran cũng như những ai có cơ hội trải nghiệm Sizdah Bedar.
