Lễ hội Suối Mỡ
1. Lịch sử lễ hội Suối Mỡ:
Theo truyền thuyết: Quế Mị Nương là nàng công chúa thứ chín, con gái Vua Hùng Định Vương, với đức tính hiền dịu, nết na được vua cha yêu quý. Tuy là phận gái nhưng nàng không muốn khép mình trong lầu son gác tía, khi đến tuổi trưởng thành nàng xin phép vua cha cùng đoàn tuỳ tùng đi thưởng ngoạn xem nước Văn Lang đâu dài, đâu rộng. Đi mãi qua nhiều nơi, đến nhiều vùng cuối cùng nàng thấy non sông nơi đây thật kỳ thú, một vùng đất sơn thuỷ hữu tình. Song thấy cảnh cuộc sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn, thiếu cơm, thiếu áo, nàng đã ở lại giúp dân khơi dòng nước mát, làm cho đất đai phì nhiêu, màu mỡ, dân có ruộng để cày, trồng lúa, trồng ngô, chăn tằm dệt lụa. Nàng đã hoá thân vào mây vào núi rừng của Thượng ngàn Suối Mỡ. Thương nhớ Quế Mị Nương, nhân dân nơi đây đã tôn vinh công chúa là thánh mẫu Thượng nguồn và lập 03 ngôi Đền thờ phụng bên dòng Suối Mỡ.
Lễ hội Suối Mỡ diễn ra vào dịp cuối tháng 3, đầu tháng 4 âm lịch hằng năm, tại khu du lịch sinh thái Suối Mỡ, xã Nghĩa Phương, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Lễ hội Suối Mỡ xuất phát từ nhu cầu tín ngưỡng tâm linh của nhân dân trong vùng. Theo truyền thuyết, đền Suối Mỡ gồm 3 ngôi đền là đền Hạ, đền Trung và đền Thượng thờ Thánh mẫu Thượng ngàn Quế Mị Nương - con gái vua Hùng. Bà là người có công mở vực Mỡ giúp nhân dân khai hoang, đắp đập, khơi mương đưa nước về phục vụ sản xuất nông nghiệp. Để ghi nhớ công lao của bà, người xưa đã lập 3 ngôi đền dọc theo hai bên bờ suối và hàng năm đều long trọng tổ chức lễ hội.
Một trong những điểm hấp dẫn của Lễ hội Suối Mỡ là hoạt động rước lễ. Ngay từ sáng sớm, 25 đoàn rước của tất cả các thôn trên địa bàn xã Nghĩa Phương tiến về trung tâm lễ hội tại Đảo Nổi. Từ đây, các đoàn rước tỏa đi các đền để làm lễ, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, vạn vật tươi tốt.
Có thể nói, lễ hội Suối Mỡ là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc anh em trên địa bàn xã Nghĩa Phương. Lễ hội là dịp để mọi người gặp gỡ giao lưu, chia sẻ, cầu mong những điều tốt đẹp. Tham dự lễ hội du khách sẽ có dịp trải nghiệm và hòa mình vào không gian linh thiêng huyền ảo với thác suối, rừng xanh tuyệt đẹp và mát mẻ của khu du lịch sinh thái Suối Mỡ, nơi đây là địa chỉ chỉ du lịch tâm linh, sinh thái lý tưởng cho du khách gần xa.
Lễ hội với nghi thức rước lễ truyền thống, đánh trống khai hội và chương trình biểu diễn nghệ thuật. Sau lễ khai mạc các đại biểu, du khách thập phương cùng toàn thể nhân dân tham gia dâng hương tại các Đền. Đến với lễ hội Suối Mỡ du khách còn được tìm hiều và thăm quan Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ bao gồm đền Hạ, đền Trung, đền Thượng thờ công chúa Quế Mỵ Nương, con gái vua Hùng Định Vương.
Đến với lễ hội Suối Mỡ du khách sẽ được thưởng thức những màn hầu đồng hát văn đặc sắc của các Thanh đồng, được nghe các liền anh, liền chị hát quan họ giao duyên ngọt ngào, những làn điệu Then của các cô dân tộc Tày với cây đàn Tính trên tay, thi đấu thể thao cùng nhiều trò chơi dân gian như: đấu vật, đập niêu, kéo co..
Cùng với đó là dâng hương vãn cảnh tại các ngôi đền và tham quan chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thác Suối Mỡ, của núi rừng trùng điệp nơi đây.
Có thể nói, lễ hội Suối Mỡ là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc anh em trên địa bàn xã Nghĩa Phương. Lễ hội là dịp để mọi người gặp gỡ giao lưu, chia sẻ, cầu mong những điều tốt đẹp. Tham dự lễ hội du khách sẽ có dịp trải nghiệm và hòa mình vào không gian linh thiêng huyền ảo với thác suối, rừng xanh tuyệt đẹp và mát mẻ của khu du lịch sinh thái Suối Mỡ, nơi đây là địa chỉ chỉ du lịch tâm linh, sinh thái lý tưởng cho du khách gần xa.
