Lễ hội Thành Bản Phủ được tổ chức hàng năm vào ngày 24 - 25/2 âm lịch. Là dịp để tưởng nhớ công ơn người anh hùng áo vải Hoàng Công Chất, cùng hai tướng Ngải, tướng Khanh (dân tộc Thái là người địa phương) đã lãnh đạo nghĩa quân đánh đuổi giặc Phẻ do tên tướng Phạ Chẩu Tin Toòng cầm đầu, bảo vệ bản mường, núi rừng Tây Bắc, trấn giữ một vùng biên cương thái bình vào thế kỷ 18.
Theo sử sách, Thành Bản Phủ được xây dựng từ năm 1758 đến năm 1762, do con trai của thủ lĩnh Hoàng Công Chất là Hoàng Công Toản đảm nhiệm. Thành rộng 80 mẫu, có 5 cạnh không đều nhau: 2 cạnh phía Tây dựa vào sông Nậm Rốm, cạnh phía Nam dựa vào suối Huổi Lé (phụ lưu sông Nậm Rốm), nên 3 cạnh này không phải đào hào. 2 cạnh phía Bắc và Đông có hào bên ngoài sâu 5m, rộng 10m. Tường thành đắp bằng đất cao 5m, mặt thành rộng 4-6m, ngựa voi có thể đi lại dễ dàng.
1- Phần Lễ
Phần lễ được bắt đầu bằng nghi thức rước kiệu, múa rồng, đọc chúc văn tưởng nhớ Hoàng Công Chất, dâng hương và nghi thức tế lễ.
2- Phần Hội
Phần hội với các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch như: Công diễn các tiết mục văn nghệ quần chúng, thi trình diễn trang phục dân tộc, múa xoè, múa sạp; Trưng bày tranh, ảnh nghệ thuật; thi đấu các môn thể thao, các trò chơi dân gian truyền thống
Lễ hội Thành Bản Phủ - Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc huyện Điện Biên không chỉ là một hoạt động tín ngưỡng đặc sắc mà còn là sự kiện văn hóa nhằm tôn vinh, giới thiệu đến du khách đến du khách thập phương về những nét văn hóa đặc sắc của 11 dân tộc anh em cùng chung sống trên địa bàn. Đồng thời, đây là dịp để giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, khơi dậy tinh thần đoàn kết các dân tộc cùng nhau xây dựng đất nước đậm đà bản sắc dân tộc
3- Ý nghĩa của lễ Hội Thành bản phủ
- Giáo dục truyền thống yêu nước, đoàn kết dân tộc
Thành kính tưởng nhớ công ơn thủ lĩnh Hoàng Công Chất và tướng Ngải, tướng Khanh đã cùng nhân dân các dân tộc Mường Thanh chiến đấu anh dũng đánh tan giặc Phẻ bảo vệ bản mường núi rừng Tây Bắc, giữ vững biên cương bờ cõi 270 năm về trước, phát biểu tại lễ khai hội, đồng chí Bùi Hải Bình, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Điện Biên cho biết, hằng năm, vào ngày 24-25 tháng 2 (âm lịch), Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Điện Biên đều long trọng tổ chức lễ hội Thành bản phủ. Qua đó nhằm giáo dục cho các thế hệ hôm nay và mai sau về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của người Việt Nam.
- Ngày văn hóa thể thao
Môn thể thao mang đậm bản sắc dân tộc: đẩy gậy, kéo co, tung còn; Tò Má Lẹ, đi cà kheo và mang vác nặng...
- Lễ hội Thành Bản Phủ có nhiều hoạt động hấp dẫn khách du lịch
Lễ hội Thành Bản Phủ là hoạt động tín ngưỡng với các nghi thức văn hóa dân gian được gìn giữ lâu đời nhằm duy trì và phát huy những tinh hoa văn hóa của các dân tộc trên địa bàn huyện Điện Biên. Lễ hội là dịp để nhân dân các dân tộc trên địa bàn trong và ngoài huyện có thể giao lưu, học hỏi lẫn nhau; là cơ hội để huyện Điện Biên quảng bá, tôn vinh bản sắc văn hóa, văn nghệ dân gian và tiềm năng thu hút, phát triển du lịch của huyện cũng như tỉnh Điện Biên còn giới thiệu đến du khách thập phương về những nét văn hóa đặc sắc của 11 dân tộc anh em cùng chung sống trên địa bàn.
