Lễ Vu Lan là một trong số những lễ hội tưởng nhớ tổ tiên của người Trung Quốc cùng với Tết Nguyên đán và Tết Trùng Cửu. Tại tỉnh Giang Tây và tỉnh Hồ Nam, lễ Vu Lan được coi là quan trọng hơn cả Tết Thanh Minh và Tết Trùng Cửu. Vào ngày này, người dân Trung Quốc thường sắm sửa mâm cỗ thịnh soạn để dâng lên tổ tiên, 3 lần mỗi ngày, buổi lễ chính vào lúc hoàng hôn. Họ tới những ngôi chùa lớn và phát gạo cho người nghèo. Mâm cỗ cúng ngày Vu Lan ở Trung Quốc. Các nghi lễ cúng tế diễn ra ngay trên đường, bao gồm đốt nến, nhang, vàng mã cho những linh hồn lang bạt. Các ngôi nhà, khu dân cư, văn phòng đều treo đèn lồng đỏ có viết tên người đã khuất.

                                                                    Truyền thuyết về ngày lễ Vu Lan

Ngày lễ này xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ. Vu Lan là ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ – cha mẹ của kiếp này và của các kiếp trước.

Theo kinh Vu Lan thì ngày xưa, Mục Kiền Liên đã tu luyện thành công nhiều phép thần thông. Mẹ ông là bà Thanh Đề đã qua đời, ông tưởng nhớ và muốn biết bây giờ mẹ như thế nào nên dùng mắt phép nhìn khắp trời đất để tìm. Thấy mẹ mình, vì gây nhiều nghiệp ác nên phải sanh làm ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ khổ sở, ông đã đem cơm xuống tận cõi quỷ để dâng mẹ. Tuy nhiên do đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng đã hóa thành lửa đỏ.

Mục Liên quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó”.

Làm theo lời Phật, mẹ của Mục Liên đã được giải thoát. Phật cũng dạy rằng: “chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này”. Từ đó, ngày lễ Vu Lan ra đời. Đây là một trong những nét văn hóa Trung Quốc độc đáo.

Lễ Vu Lan là một trong số những lễ hội tưởng nhớ tổ tiên của người Trung Quốc cùng với Tết Nguyên đán và Tết Trùng Cửu. Tại tỉnh Giang Tây và tỉnh Hồ Nam, lễ Vu Lan được coi là quan trọng hơn cả Tết Thanh Minh và Tết Trùng Cửu

Theo tín ngưỡng của người Trung Quốc, tháng 7 lịch Mặt Trăng (tháng cô hồn) là thời gian mở cổng địa ngục và các linh hồn quay trở về dương gian. Nhiều người coi đây là tháng đáng sợ nhất trong năm. Họ quan niệm không nên bơi lội hoặc đi một mình vào ban đêm để tránh xui xẻo.

Vào ngày này, người dân Trung Quốc thường sắm sửa mâm cỗ thịnh soạn để dâng lên tổ tiên, 3 lần mỗi ngày, buổi lễ chính vào lúc hoàng hôn. Họ tới những ngôi chùa lớn và phát gạo cho người nghèo.

Mâm cỗ cúng ngày Vu Lan ở Trung Quốc. Các nghi lễ cúng tế diễn ra ngay trên đường, bao gồm đốt nến, nhang, vàng mã cho những linh hồn lang bạt. Các ngôi nhà, khu dân cư, văn phòng đều treo đèn lồng đỏ có viết tên người đã khuất.

Bữa cơm ngày rằm ở miền nam Trung Quốc có thịt gà luộc và lợn quay. Họ luôn để một chiếc ghế trống cạnh bàn ăn và có niềm tin mãnh liệt rằng linh hồn người đã khuất sẽ ngồi đó.

Bên cạnh đó, đến mùa Vu Lan, người ta đi thăm viếng phần mộ của người thân đã quá cố và sửa sang, quét dọn lăng mộ. Họ cúng thực phẩm và giấy tiền, vàng mã cho những người đã khuất. Việc làm này được xuất phát bởi niềm tin, khi đốt những đồ hàng mã ấy thì linh hồn người mất sẽ nhận được, nhờ vậy mà các vong linh ấy đỡ khổ, đỡ vất vả, đồng thời không quấy rầy đến các công việc làm ăn, sinh sống của người còn sống, ngược lại còn phù hộ cho người sống được ăn nên làm ra, gặp nhiều điều may mắn hơn.

Người dân địa phương đốt vàng mã bên bờ sông Dung, huyện Dung An, Quảng Tây, Trung Quốc

Trước đây, trong thời gian chiến tranh, người dân nam Trung Quốc tổ chức lễ hội sớm hơn một ngày để tránh bị kẻ thù tấn công trong những ngày không may mắn. Tục lệ này vẫn được tiếp nối cho tới ngày nay.

Tùy từng địa phương mà lễ hội Vu Lan cũng diễn ra với những điểm khác biệt. Tại Giang Tô, người ta thả bốn chiếc thuyền trên sông, chở theo Kinh Phật, những đồng tiền làm bằng giấy thiếc, đèn lồng và đồ ăn cúng lễ cho cô hồn.

Lễ Vu Lan ở Giang Tô-Trung Quốc

Ở Phúc Kiến, tất cả những phụ nữ đã lấy chồng dù ở nơi nào cũng phải về tặng quà cho cha mẹ, món quà đó được đặt trong chiếc hòm hoặc rương, gồm quần áo mũ mão.

Ở Hong Kong, trong suốt tháng 7 Âm lịch, người ta sử dụng mọi không gian công cộng để cúng tổ tiên cũng như những linh hồn lang thang, thắp hương, vàng mã, phát gạo miễn phí. Nhiều nơi dựng những đài tế tạm thời và sẽ hạ xuống khi kết thúc mùa Vu Lan.

Ở Quảng Tây, người dân thường giết vịt để cúng bái vì cho rằng các linh hồn thường đứng trên mình vịt, nhờ vịt cõng mà có thể tự do đi lại giữa âm thế và dương gian.

Theo đó, trong hơn 10 năm trở lại đây, tết Trung Nguyên trở thành dịp bán vịt lớn nhất trong năm ở khu vực Quảng Tây.

Trong ngày lễ Vu lan, các vị chư Tăng thường tổ chức các buổi lễ cầu nguyện cho người đã quá cố. Những khóa lễ đặc biệt được tổ chức ở các chùa suốt cả ngày lẫn đêm trong mùa Vu lan để cầu nguyện cho các vong linh đã khuất, cho những vong hồn đang bị đói khát dày vò nơi cảnh giới địa ngục, ngạ quỷ được ấm no, an lành.

Thường thì người Phật tử ở Trung Hoa tổ chức lễ Vu lan từ ngày 15/7 cho đến ngày 30/7 âm lịch. Và người ta còn quan niệm rằng, trong những ngày ấy, cửa địa ngục sẽ mở ra cho các vong linh hồn về thăm người thân của họ, cho đến ngày 30/7 thì cửa ngục đóng lại. Đồng thời cũng trong dịp này, tín đồ Phật tử ở Trung Hoa còn làm các việc phước thiện như: Bố thí, phóng sinh… để hồi hướng công đức cho cha mẹ và người thân của mình.

Một điều hành động nhân văn trong dịp lễ Vu Lan là mỗi người thường được cài lên áo một bông hoa hồng: màu đỏ cho người còn mẹ và màu trắng cho ai đã mất cha, mẹ.

Cuộc sống này là do cha mẹ mẹ bạn mang cho. Bố mẹ đã có công sinh thành, nuôi nấng bạn để bạn có ngày hôm nay. Vì vậy, bạn cần phải sống tốt hơn nữa giúp ích cho đời và cho bố mẹ. Dù bạn đi đâu, là ai hay làm gì thì việc sống tốt sẽ làm cha mẹ ngậm cười dù nơi chín suối hay ngay bên cạnh bạn đi chăng nữa. Nuôi con bao vất vả thăng trầm nhưng cha mẹ vẫn mong cho con được hạnh phúc và an lành. Chính vì thế trong ngày này bạn hãy nên làm điều tốt lành. Không cần mâm cao cỗ đầy, không cần chen chúc nơi cửa chùa, bạn hãy làm những điều tưởng như nhỏ nhất, đôi khi chỉ là sống chậm, nhớ về những người thân yêu đã đi xa, thăm người thân yêu cao tuổi… thì Lễ Vu lan báo hiếu đã trọn vẹn.